“İlkin mərhələdə zülal mübadiləsinin pozulması amiloidozun yorğunluq, zəiflik, şişkinlik, nəfəs darlığı, ürək döyüntüsü, vegetativ və erektil disfunksiya, həzmsizlik, daxili iltihab kimi simptomlar kompleksi kimi özünü göstərir.

İndi əmin olun: tədqiqatçılar aşağı temperaturda zülalların yığılmasının ləngidiyini - hüceyrənin vaxtından əvvəl ölümünə səbəb olan bir proses olduğunu aşkar ediblər”.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bu barədə Vladislav Strekopytovun RİA Novostidə dərc edilən materialında bildirilib. Həmin materialı təqdim edirik: Məlumdur ki, qocalma ilə bağlı bir çox xəstəliklərin əsasını amiloid fibrilləri kimi tanınan zülalların anormal şəkildə qatlanmış və yığılaraq toxumalarda toplanması zamanı zülalların yığılması prosesi təşkil edir.

Bu, müxtəlif səbəblərdən baş verir: DNT ardıcıllığında mutasiyalar, normal zülal sintezi pozulduqda, həddindən artıq temperatur kimi ətraf mühitin gərginliyi zamanı, oksidləşdirici maddələrə (reaktiv oksigen növləri) məruz qaldıqda, həmçinin qocalma nəticəsində.

Astrofiziklərin yeni nəzəriyyəsi işığın maddəyə çevrilə biləcəyini göstərir

Hüceyrələrdə anormal şəkildə bükülmüş zülalları izləyən və çıxaran nəzarət mexanizmləri var. Ancaq yaşla qorunma zəifləyir və protein aqreqatları toxumalarda, qan damarlarında və oynaqlarda yığılmağa başlayır. Bu, ürək-damar xəstəliklərinin, sklerozun, Alzheimer və Parkinson xəstəliklərinin əsas səbəblərindən biridir.

Soyuq cavanlaşma

Köln Universitetinin bioloqlarının model orqanizm, torpaq qurdu Caenorhabditis elegans üzərində apardıqları araşdırmanın nəticələri göstərib ki, temperatur aşağı düşdükcə patoloji zülalların yığılması ləngiyir. Soyuq zərərli zülal yığılmasını parçalayan hüceyrə təmizləmə mexanizmini işə salır və orqanizmin ömrü uzadır. Standart 20 dərəcə Selsi elegans adətən 20 gün yaşayırsa, onda 15 dərəcə demək olar ki, onun ömrü üçdə bir daha uzundur. Məsələn, 28-29 günə qədər.

Alimlər müəyyən ediblər ki, aşağı temperaturda hüceyrə proteazomların – zədələnmiş zülalları çıxaran molekulyar komplekslərin işini tənzimləyən PSME3 aktivator zülalını daha çox istehsal edir. Proteoliz reaksiyası nəticəsində peptid bağları pozulur, hüceyrə zərərli zülallardan təmizlənir və ömrü uzanır.

Müəlliflər öz tapıntılarını yaşlılara təsir edən iki neyrodegenerativ xəstəlik, amiotrofik yanal skleroz (ALS) və Huntington xəstəliyi üçün risk genləri daşıyan mədəni insan hüceyrələri üzərində sınaqdan keçiriblər. Təcrübə göstərib ki, temperatur 36 dərəcəyə endikdə hüceyrələrdə PSME3 zülalının insan analoqu aktivləşir.

"Biz inanırıq ki, nəticələr yaşla bağlı digər neyrodegenerativ xəstəliklərə, eləcə də digər heyvan növlərinə şamil edilə bilər",- deyə tədqiqat rəhbəri professor David Vilches universitetin mətbuata açıqlamasında bildirib.

Həddindən artıq soyutma orqanizmlər üçün təhlükəlidirsə, orta dərəcədə soyutma müsbət təsir göstərə bilər. Bədən temperaturu ətraf mühit şəraitindən təsirlənən qurdlar, milçəklər və ya balıqlar kimi soyuqqanlı heyvanların ömrünü uzatdığı sübut edilmişdir. Məlum olub ki, eyni təsir temperaturu çox dar diapazonda dəyişən məməlilərə də aiddir. Məsələn, siçanlarda, 0,5 dərəcə kiçik bir azalma ilə belə, ömrü artır.

"Birlikdə götürdükdə, bu məlumatlar göstərir ki, təkamül zamanı soyuq proteazomların tənzimlənməsinə yaşlanma və onunla əlaqəli xəstəliklər üçün terapevtik təsirini qoruyub saxlamışdır",- deyə Vilches vurğulayıb.

Normal insan bədən istiliyi 36,5 ilə 37 dərəcə arasındadır. 35-dən aşağı düşmə fizioloji proseslərdə nasazlığa səbəb olur və ölümlə nəticələnə bilər. Ancaq yarım dərəcə bir yerdəyişmə olduqca məqbuldur. Gün ərzində dalğalanmalar bir dərəcəyə çatır və 36 dərəcə yuxuda olan insanın normal temperaturu hesab olunur.

Cavanlaşma və uzunömürlülük sahəsində ekspert, “Azad Yaş Akademiyası” onlayn layihəsinin təsisçisi Qalina Xusainova belə izah edir: “Yüksək temperaturda orqanizmdə metabolik proseslər daha intensiv olur və hüceyrələr öz resurslarını daha tez istifadə edirlər. Bədən istiliyinin azalması metabolik prosesləri ləngidir, təbiidir ki, bu, gözlənilən ömür uzunluğunun artmasına səbəb olmalıdır".

Daha soyuq və sağlam olur

Tibbi müşahidələrə görə, müntəzəm ölçmələrin başlandığı 1862-ci ildən bu günə qədər insan bədəninin normal temperaturu 36,6-dan 36,1 dərəcəyə enmişdir. Son 160 il ərzində hər on ildə təxminən 0,03 dərəcə azalır.

Hələlik bunun dəqiq izahı yoxdur. Hesab olunur ki, qidanın mövcudluğu, daha rahat yaşayış şəraiti, gigiyena və tibbin inkişafı xroniki iltihabi proseslərin zəifləməsinə səbəb olub - buna görə də temperatur aşağı düşüb. Bəzi elm adamları müasir insanların "soyumasını" maddələr mübadiləsinin ümumi yavaşlaması və ya digər səbəblərlə, məsələn, bağırsaq mikroblarının fəaliyyətini boğan antibakterial dərmanların aktiv istifadəsi ilə əlaqələndirirlər.

Bundan əlavə, ömür uzunluğuna bir çox amillər təsir edir: irsiyyət, tibbi yardım almaq imkanı, qidalanma, həyat tərzi. Və onların bir çoxu ətraf mühitin temperaturundan daha vacibdir. Bədən tərbiyəsi, müsbət münasibət və aktiv həyat mövqeyi mühüm rol oynayır.

Leyla Mirzə