Tarix boyu Olimpiada təkcə fiziki qabiliyyətlərin və idmanın nümayiş olunduğu arena deyil, həm də mədəniyyət və incəsənət sərgisi olub.

Bizimyol.info "webtekno"ya istinadən xəbər verir ki, Olimpiya Oyunları 20-ci əsrin ortalarına qədər incəsənət sahəsində böyük bir mərhələ təqdim etsə də, bu gün biz incəsənət sahəsində medal verildiyini görmürük.

Bəs niyə biz artıq belə bir təcrübə görmürük, halbuki “sənət qolları” da illərdir olimpiadaya daxil edilib? İdman kimi incəsənətin də öz aralarında yarışdığı bu maraqlı arenada nəyin dəyişdiyini görək.

İncəsənət sahələrinin Olimpiya proqramına salınmasının bir çox səbəbləri var

20-ci əsrə qədər həm qədim Yunanıstandan gələn ənənələr, həm də müasir Olimpiya hərəkatının banisi Baron Pierre de Kubertenin baxışı bu inkişafın əsas səbəbləri idi.

Qədim Yunanıstanda incəsənət və idman birlikdə nümaiş olunurdu; İdmançı və sənətçi arasındakı harmoniya həm bədəni, həm də zehni məşq etmək üçün ideal yol kimi görünürdü. Baron Pierre de Kubertin, 1896-cı ildə müasir Olimpiadaları yenidən başlatma prosesində, Olimpiadaların yalnız fiziki olmadığını ifadə edib; Düşünürdü ki, bu, intellektual və bədii bir bayram olmalıdır.

1906-cı ildə “Le Figaro”da bu mövzuda yazdığı məqalədə o, qədim Yunanıstanda Olimpiya Oyunlarının yenidən öz şöhrətini qazanması üçün incəsənətin də bu böyük hadisənin bir parçası olması lazım olduğunu yazır.

İncəsənət və idmanın bir yerdə olması fikri olimpiadanın daha əhatəli və əyləncəli bir bayram olmasına yönəlib

Kubertinin bu ideyası 1908-ci il London Olimpiadasında reallaşa bilməsə də, 1912-ci il Stokholm Olimpiadasında proqrama sənət yarışmaları əlavə edilərək reallaşdırıldı.

O vaxt keçirilən bu müsabiqələrdə medallar beş əsas kateqoriya üzrə verilirdi: memarlıq, ədəbiyyat, musiqi, rəsm və heykəltəraşlıq. İncəsənət əsərlərinin yalnız idmana aid olması və əvvəllər heç vaxt nümayiş olunmaması şərti ilə verilən müsabiqələr Olimpiadanın intellektual ölçüsünü gücləndirdi.

1920-ci il Antverpen Olimpiadasında incəsənət yarışları geniş diqqəti cəlb etməsə də, 1924-cü il Paris Olimpiadasında və 1928-ci il Amsterdam Olimpiadasında böyük diqqət çəkdi

Bu dövrdə rəssamlar arasında Selma Lagerlöf, İqor Stravinski kimi adların olması müsabiqələrin nüfuzunu artırıb. Xüsusilə, Pol Landovskinin Amsterdamda boksçu heykəli ilə qazandığı Olimpiya qızılı sənət və idmanın mükəmməl birləşməsini nümayiş etdirdi.

Lakin BOK-un 1949-cu ildə apardığı qiymətləndirmə nəticəsində sənət yarışlarının Olimpiadanın həvəskarlıq konsepsiyası ilə uyğun gəlmədiyi qərara alınıb. Müsabiqələrdə iştirak edən sənətçilərin əksəriyyətinin peşəkar olması bu vəziyyəti daha da qabarıq göstərirdi.

1952-ci ildə incəsənət sahələrinin Olimpiadaya daxil edilməsindən imtina edildikdə, rəsm müsabiqələri tamamilə kateqoriyadan çıxarıldı

Olimpiadaya intellektual baxışın arxasında duran sənət sahələri zamanla tarixə çevrildi. Bu sahələr üzrə keçirilən yarışlarda mükafatlandırılan medallı əsərlər, bəzi istisnalarla, zaman keçdikcə yoxa çıxdı.

Qadir, Bizimyol.info