Qırğızıstanda qadınlar hörüklü saçlarının uclarına “eleçek” adlı baş geyimləri və zinət əşyaları taxmaq ənənəsini yaşatmaqda davam edirlər.

Bizimyol.info "trthaber"ə istinadən xəbər verir ki, Qırğızıstan qadınlarının həm sosial, həm də iqtisadi vəziyyətini simvolizə edən “eleçek” kimi təyin olunan ənənəvi parlaq baş geyimi geyimin tamamlayıcı ornamenti kimi istifadə olunur.

Qadınlar eleçek baş örtüyü ilə yanaşı, xüsusilə bayramlarda və ziyarət zamanı hörülən saçlarının uclarına “saç Uçtuk” adlanan zinət əşyaları taxmaq ənənəsini davam etdirirlər.

Eleçek doğulanda bələk, öləndə kəfən kimi istifadə olunurdu

Qırğızıstanın Cəlalabad vilayətinin Toktoqul rayonunda yaşayan təqaüdçü müəllim İrina Tokontayeva deyib ki, qırğız qadınlarının baş geyimi olan “eleçek”i gələcək nəsillərə mədəni irs kimi ötürməkdədir.

Tokontayeva bildirib ki, baş geyimləri qırğız xalqı arasında çox qiymətlidir. "Eleçek uzun tarixə malik qadın baş geyimidir. Keçmişdə ondan doğuş zamanı bələk, ölüm üçün kəfən, xəsarət zamanı sarğı kimi də istifadə edilirdi", - deyə qeyd edib.

Qırğız xalqının uzun illər köçəri məişətini, köçəriliyin çətinliklərini izah edən Tokontayeva eleçekin əhəmiyyəti barədə bunları deyib:

“Əvvəllər qadınlar 18-20 metr uzunluğunda nazik parça ilə başlarını örtürdülər. Bu çadra dörd fəsilə uyğun olmalı idi. Yayla köçü zamanı hamilə qadın körpəsini dünyaya gətirəndə başını açıb onu bələyərdi. Bu yolla körpəsini gedəcəyi yerə sağlam çatdıracaqdı. Qırğızda belə bir deyim var ki, “yaxşı ilə şər yan-yana gedir”. İnsan hər an hər şeyə hazır olmalı idi. Hicrət zamanı ölən varsa, onun başındakı eleçek açılıb kəfən düzəldilib. Əgər yaralanıbsa, sarğı kimi istifadə olunurdu”.

“Ənənəvi paltar geyinməklə nümunə olmağa çalışıram”

Yaşadığı rayonda qadın təşkilatının da prezidenti olan Tokontayeva bildirdi ki, bu gün eleçeki bayramlarda və qonaqlıqlarda taxılır: “Mən ənənəvi geyimləri geyinərək gələcək nəsillərimizə nümunə olmağa çalışıram”, - deyə o bildirib.

Tokontayeva qeyd edib ki, qadının imanı, tərbiyəsi, adət-ənənələrinə bağlılığı qədər geyim də önəmlidir: “Biz qəhrəman Manasın nəsilləriyik. Analarımız elmin olmadığı dövrlərdə yaşadıqları həyat təcrübələri ilə həyatlarını davam etdirirdilər. Biz analarımızdan miras qalan paltarları qorumalıyıq”, - deyib.

Ənənəvi ornamentlər onurğanın əyriliyinin qarşısını alır

Batken bölgəsinin Kadamcai rayon sakini, hörüklü saçlarının ucunda ornamentlərdən istifadə edən Bibihatice Mamutova da hörüklü saçlarının uclarına taxılan ornamentlərin əhəmiyyətini açıqlayıb.

Mamutova yaşlı qadınların saç hörüklərinin uclarına taxdıqları zinət əşyalarının “sac çuçuk” adlandırıldığını və bunların qırğız qadınlarının ən gözəl zinət əşyaları arasında olduğunu bildirib.

“Əvvəllər qadınlar düzgün yerimək üçün bu ornamentlərdən istifadə edirdilər. Çünki bu bəzəklərin çəkisi bir kiloqrama yaxındır”, - deyən Mamutova belə ornamentlərin gümüşdən və ya digər qiymətli daşlardan hazırlandığını bildirib.

Mamutova əlavə edib ki, bu ornamentlərin onurğa əyriliyinə qarşı faydaları var, bir metrlik hörüklərin uclarına bağlanan zinət əşyaları çəkilərinə görə onurğa və boynun dik qalmasını təmin edir.

Qadir, Bizimyol.info