Neft bir çox ölkələrin sərvətinin təməl daşı olsa da, Venesuela üçün lənətə çevrilib. Torpağında bu qədər sərvət olan bir ölkə iqtisadi çöküş və hiperinflyasiya ilə necə mübarizə apara bilər?
Bizimyol.info xəbər verir ki, "webtekno"nun dərc etdiyi yazıda qeyd edilir ki, Venesuelanın hekayəsi neftin həm xeyir, həm də lənət ola biləcəyinin canlı sübutudur. Bir əsrdən artıq neft ehtiyatlarından bəhrələnən ölkə bir vaxtlar Latın Amerikasının ən zəngin ölkəsi olub.
Lakin bu gün dünyanın ən böyük neft ehtiyatlarına malik olmasına baxmayaraq, 100.000%-ə qədər inflyasiya ilə mübarizə aparır və vətəndaşlarının əksəriyyəti yoxsulluq içində yaşayır.
Venesuelanın neft macərası 1908-ci ildə Xuan Visente Qomezin prezident olması ilə başladı
Ölkə neft ehtiyatlarının kəşfi və istismarı istiqamətində sürətlə irəliləyib. 1922-ci ildə "Shell Maracaibo" hövzəsində böyük neft yatağı kəşf etdikdə Venesuela neft hasilatında dünya səhnəsinə çıxıb.
O vaxtdan neft ölkə iqtisadiyyatında dominant amilə çevrilib. Lakin bu sürətli artım iqtisadiyyatın digər sahələrinin diqqətdən kənarda qalmasına və ölkənin neft gəlirlərindən həddən artıq asılı vəziyyətə düşməsinə səbəb olub.
“Holland sidromu” kimi tanınan bu vəziyyət Venesuelanın iqtisadi diversifikasiyasını və uzunmüddətli davamlılığını zəiflədib.
Ölkə Latın Amerikasının ən zəngin ölkələrindən birinə çevrildi, lakin bu sərvət ədalətsiz şəkildə bölüşdürüldü
Bu, ölkənin siyasi və iqtisadi strukturunda dərin çatlar yaratdı. Neft gəlirlərinin korrupsiya və yanlış idarəetmə yolu ilə israf edilməsi ölkənin inkişaf imkanlarını puça çıxarıb. 1970-ci illərdəki neft böhranı zamanı qiymətlərin artması ilə Venesuela qısa müddətdə böyük gəlirlər əldə etdi, lakin bu gəlirlər davamlı inkişaf layihələrinə deyil, istehlaka və idxala yönəldilib.
Venesuelanın neft gəlirlərinə həddən artıq arxalanması iqtisadiyyatın digər sahələrinin inkişafını boğdu
Qeyri-neft sektorlarında rəqabət qabiliyyətini itirdi və idxaldan daha çox asılı oldu. Bu, ölkəni neft qiymətlərindəki dalğalanmalara qarşı son dərəcə həssas edib.
Bundan əlavə, uzun illər davam edən yanlış idarəçilik, korrupsiya və siyasi qeyri-sabitlik neft gəlirlərindən səmərəli istifadənin qarşısını aldı və iqtisadi böhranı dərinləşdirib.
1999-cu ildə Uqo Çavesin hakimiyyətə gəlməsi ilə Venesuela sosialist siyasətlərinin həyata keçirildiyi yeni dövrə qədəm qoydu
Çavez neft gəlirlərini sosial proqramlara yönəltməklə yoxsulluqla mübarizə aparmağı qarşısına məqsəd qoymuşdu, lakin bu siyasətlər iqtisadiyyatın digər sahələrini laqeyd etdi və investisiyaları azaldıb.
Çavesin ölümündən sonra hakimiyyətə gələn Nikolas Maduro dövründə iqtisadi vəziyyət daha da pisləşib. Neftin qiymətinin düşməsi, həddindən artıq dövlət borcu və administrasiyada davamlı korrupsiya; Bu, ölkəni hiperinflyasiyaya, mal və xidmətlərin kəskin çatışmazlığına sürükləyib.
Qadir, Bizimyol.info
